کشاورزی صنعتی چیست؟

تعریف کشاورزی صنعتی

گونه‌ای سامانهٔ تولیدی در کشاورزی است که دارای میزان هدررفت کم به ازای به‌کارگیری فراوان سرمایه، کارگر، آفت‌کش‌ها، و کودهای شیمیایی در منطقه زیر کشت است . از  این نوع  کشاورزی با عناوین کشاورزی متمرکز و یا تجاری هم نام برده می شود

کشاورزی صنعتی بر سه پایه اصلی به منظور بالا بردن بهره‌وری زمین و انرژی استوار است :

1.     از میان بردن گیاهان خودرو و رقیب محصول در زمین کشاورزی
2.     جلوگیری از تغذیه جانوران از آن محصولات کشاورزی
3.     نگهداری جانوران دامی در مکان‌های سربسته و محافظت‌شده

    این سیاست‌ها توسط به کارگیری مواد آفت‌کش و یا هرزکش و نیز دامداری نوین اعمال می‌شوند. مواد آفت‌کش و هرزکش باعث می‌شوند که محصولات نه تنها انرژی بیشتری برای رشد به دست آورند، که از هدر رفت انرژی ذخیره شده در آن‌ها توسط خورده شدنشان به دست جانورانی چون پرندگان و حشرات جلوگیری شود. دامداری نوین نیز در حفظ انرژی ذخیره شده در بدن دام‌ها مؤثر است چرا که مانع از راه رفتن زیاد آن‌ها و تخلیه این انرژی در محیط می‌شود

 تاریخچه

در اواسط قرن بیستم با ظهور کشاورزی صنعتی و انقلاب سبز، بشر به تأمین تغذیه آینده خویش مطمئن و دلگرم شد. اما این رؤیای شیرین دیری نپایید، چرا که انقلاب سبز و کشاورزی صنعتی اگر چه توانست در کوتاه مدت در اکثر نقاط دنیا ازدیاد و افزایش تولید محصولات کشاورزی را به ارمغان آورد اما به خاطر عدم توجه به مسائل اخلاقی و اجتماعی نظیر حقوق دیگر موجودات و نسل های آینده به اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و صرفأ پرداختن به منفعت و رفاه خویش و استفاده بی حد از مواد شیمیایی، امروزه نه تنها تولید مواد غذایی رو به کاهش نهاده بلکه مشکلات زیست محیطی و اجتماعی و اقتصادی بسیار زیادی را به وجود آورده است و جمعیت گسترده این سیاره خاکی را با بحرانی بزرگ و فاجعه ای عظیم رو به رو ساخته است و مسلمأ برای حل آن باید بهای سنگینی را پرداخت کند. با افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به غذای بیشتر و همزمان تخریب محیطزیست، حفظ منابع طبیعی به ویژه منابع طبیعی غیرتجدیدشوند و ذخیره‌سازی آنها برای نسل‌های آینده مورد توجه قرار گرفت و اندیشه کشاورزی پایدار و تبدیل کشاورزی از مصرف پرنهاده به کم‌نهاده شکل گرفت.

مضرات و معایب

•     در این نوع کشاورزی بیش از ۳۰۰ ترکیب شیمیایی خطرناک و مصنوعی نظیر آفت کش ها، علف کش ها و کودهای شیمایی به منظور کنترل آفات و حشرات و حاصلخیز سازی خاک استفاده می گردد که بقایای این مواد پس از ورود به بدن می توانند موجب مشکلات عدیده ای گردد من جمله: بروز نقص های مادرزادی، تولد نوزاد با وزن کم، اختلال در سیکل ماهانه زنان، سقط جنین، بلوغ زودرس و یا دیر رس، یائسگی پیش رس، تغییر در رفتار جنسی، کاهش تعداد اسپرم مردان، کاهش باروری و یا ناباروری، تغییر در سرعت متابولیسم، اختلال در سیستم غدد داخلی، ضعف عضلانی، کاهش حافظه، آسیب به سیستم عصبی و مغز، کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن و سرطانزایی. یافته ها حاکی از آنست که ۶۰ درصد سموم دفع آفات، ۹۰ درصد قارچ کش ها و ۳۰ درصد حشره کش ها سرطان زا می باشند.
•     استفاده از کودهای شیمایی و آفت کش ها سبب آلودگی آب، خاک و هوا می گردند.
•     استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و آفت کش ها موجب می شود تا آفت ها نسبت به سموم مقاوم گردیده و آفت های جدیدی نیز ظاهر گردند.
•     پرتو دهی محصولات یعنی آنکه محصولات را در معرض میزان کنترل شده پرتوهای یونیزه کننده قرار می دهند تا اینکه باکتری هایی نظیر E.COLI  و سالمونلا نابود گردیده و در واقع محصولات را به این طریق ضد عفونی می کنند. کنترل حشرات و انگل ها، افزایش ماندگاری و جلوگیری از جوانه زدن از دیگر علل پرتودهی محصولات غذایی می باشد. اما این پرتودهی موجب: ۱- از دست رفتن میزان اندکی از مواد مغذی محصولات می شود. ۲- هنگامی که مواد غذایی پرتودهی می شوند مواد شیمیایی سرطان زایی به نام CYCLOBUTANONES  تشکیل می گردد.
•      مهندسی ژنتیک و یا اصلاح ژنتیک محصولات به جداسازی، دستکاری و انتقال ژن ها اطلاق می گردد. در این روش ژن های با خاصیت مطلوب از یک گونه جدا گردیده و به گونه هدف انتقال داده می شود. بهبود کیفیت، افزایش تولید، ایجاد یک صفت مطلوب و مقاوم ساختن محصولات در برابر آفت ها و تنش های محیطی از کاربردهای مهندسی ژنتیک می باشد. مضرات محصولات اصلاح شده ژنتیکی شامل بروز نقص های مادرزادی، کاهش طول عمر، افزایش حساسیت زایی مواد غذایی (به علت تغییر در زنجیره پروتئین ها)، فقر مواد مغذی، مقاومت آنتی بیوتیکی (احتمال دارد ژن های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها به باکتری های بیماریزا در بدن منتقل گردد و یک بیماری جدید و مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها ایجاد شود) است.
•      استفاده هورمون ها در دام و طیور رشد آنها را تسریع کرده و فربه شدن آنها را سرعت می بخشد. اما از ارزش غذایی آنها می کاهد. آنتی بیوتیک ها هم که برای جلوگیری از بیمار شدن دام و طیور مورد استفاده قرار می گردند می تواند در انسان مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد کند.

نتیجه گیری

مخالفان کشاورزی و دامداری صنعتی بر این باورند که سیاست‌های اعمالی برای پیشبرد این گونه کشاورزی اثرات مخرب و بدی بر محیط زیست و انسان می‌گذارند. برای نمونه بهره‌گیری بیش از اندازه از آفت‌کشها باعث می‌شود که نه تنها حشرات مخرب نابود شوند، که حشرات مفید و یا خنثی نسبت به حصول نیز تحت تاثیر قرار گیرند و کشته شوند. چنین چیزی باعث کاهش تنوع زیستی می‌شود. ورود مواد شیمیایی به بدن نیز اثرات بدی بر تندرستی انسان دارند.